Święta, Bożenarodzenie na Majorce,
wszystko co musisz wiedzieć i (przed)świąteczne zwyczaje!
Bożonarodzeniowe świętowanie na Majorce zaczyna się już pod koniec listopada. W okolicach 25 listopada odbywa się uroczyste włączenie światełek w stolicy Majorki. I wcale nie chodzi o to aby rzucić się w wir przygotowań i zakupowego szaleństwa. Chodzi o to, aby cieszyć się tym magicznym okresem i atmosferą… Na przykład bezkarnie można pić gorącą czekoladę i zajadać się majorkańską ensaimadą. Inne miejscowości na wyspie też nabierają świątecznych kolorów. Nawet w mojej malutkiej Cala Bona pojawiają się skromne światełka na palmach w porcie. Cieszy oko, ale mimo wszystko ciągle nie mogę się przyzwyczaić do tego widoku… palmy i światełka, ładnie to wygląda, ale czegoś mi w tym brakuje, może śniegu?
Świąteczne jarmarki i spacer po Palmie...
Jeśli w tym okresie będziesz na Majorce to koniecznie musisz wybrać się na świąteczny jarmark i spacer po Palmie. Mercadillo de Navidad lub Mercado de Nadal, zapamiętaj tą nazwę bowiem praktycznie w każdej miejscowości na wyspie w okresie świątecznym organizowane są tam Jarmarki Świąteczne, niektóre trwają tylko jeden dzień inne przez dłuższy czas. Do najpopularniejszych świątecznych jarmarków na Majorce i zarazem najciekawszych zaliczają się:
- w centrum Palmy Plaza Major, Parc de les Estacions w Palmie, La Rambla trwa do 5 stycznia w godzinach od 10:00 do 21:00,
- Mercado de Navidad del Pueblo Español, do 17 grudnia, wstęp tutaj jest płatny 10 € dorośli, 5 € dzieci, dzieci do 8 lat gratis,
- Mercado de Navidad w Son Amar – Wonderland Mallorca, trwa do 22 grudnia, wstęp jest płatny 5 €/ osoba, dzieci do 10 lat gratis.
- W grudniu praktycznie w każdej lokalnej miejscowości odbywa się jarmark świąteczny – jest tego sporo, dlatego nie jestem w stanie opisać tutaj każdego miejsca. Jak tam trafić? Wpisz w google lub na facebooku Mercado Navideño oraz nazwę miejscowości, w ten sposób znajdziesz szczegółowe informacje.
Zapisz sobie świąteczną trasę po Palmie!
Na świąteczny spacer warto wybrać się właśnie do Palmy. To tutaj można doświadczyć magii świąt w śródziemnomorskim stylu. Palma jest najbardziej udekorowanym miejscem na Majorce, oraz oferuje bogatą ofertę przeróżnych aktywności, świątecznych witryn sklepowych, opcji zakupowych schowanych w malowniczych uliczkach, gdzie światła, ozdoby i świąteczne dekoracje tworzą niepowtarzalny klimat. Niżej zdradzam moją ulubioną trasę po stolicy!
- Spacer zaczynamy na Paseo Sagrera, na samym początku ustawiona jest wysoka choinka a idąc dalej aleją oświetlonych palm dojdziemy od zmieniającej kolory ogromnej bombki,
- następnie udajemy się przez Plaza de la Reina (fontanna z gwiazdkami) do Paseo del Borne – czyli na aleję oświetlonych platanów, na której praktycznie zawsze możemy posłuchać mini koncertu na żywo w wykonaniu ulicznych artystów,
- idąc dalej dojdziemy do Plaza del Mercat oraz Plaza Weyler, można tam zobaczyć jak się robi kasztany lub zaopatrzyć w słodkości z charakterystycznej cukierni Forn Des Teatre,
- z tego miejsca dojdziemy na Ramblę, oświetloną aleję, na której odbywa się jarmark Bożonarodzeniowy – mnóstwo lokalnego rzemiosła,
- z tego miejsca blisko do rozrywkowej części jarmarku i wesołego miasteczka – Plaça d’Espanya i Parque de las Estaciones. W parku ustawiona została w tym roku ogromna choinka, która wcześniej stała w Parc de la Mar.
- następne z powrotem idziemy na starówkę, przez Calle San Miguel na Plaza Mayor – tam odbywa się najciekawsza część jarmarku, spotkać można św. Mikołaja oraz sam plac jest przepięknie ozdobiony,
- został nam teraz do zobaczenia jeszcze ratusz Cort i Palau del Consell, w obu budynkach znajdują się ręcznie zrobione stajenki – Betlems.
Świąteczne majorkańskie słodkości!
A po spacerze lub w jego trakcie warto zatrzymać się na coś słodkiego! Wystawione na witrynach świąteczne wypieki będę kusić i przykuwać nasz wzrok. Typowe majorkańskie cocas i quartos są niezbędne podczas licznych towarzyskich spotkań ze znajomymi przy aromatycznej kawie lub gorącej czekoladzie. Zachęcam Was do zrobienia sobie spaceru trasą lokalnych cukierni, piekarni i kawiarni! Chocolate a la taza i ensaimada lub… Najlepszym sposobem na niskie temperatury jest rozgrzanie ciała gęstą gorącą czekoladą. Ta przekąska, oprócz tego, że jest antidotum na przeziębienie, ma wiele innych korzyści zdrowotnych. Przede wszystkim dostarcza mnóstwo pozytywnej energii. Na Majorce jest wiele miejsc, w których można wypić gorącą czekoladę z ensaimadą, coca de patata, coca de cuarto lub z churros.
Gdzie zjeść churros na Majorce i inne słodkości?
Jeśli masz ochotę na spróbowanie lokalnych słodkości i wypieków podczas zimowego zwiedzania Majorki, to koniecznie zapisz sobie moje ulubione miejsca zlokalizowane w różnych miejscach stolicy.
Gorąca czekolada z ensaimadą w jednej z tych urokliwych kawiarenek smakuje inaczej:
- Can Joan de s’Aigo,
- Forn des Teatre,
- Horno Santo Cristo
- Churreria La Artesana, Pere Garau
- Xurreria Rosaleda, calle Costa de la Pols 12 w centrum Palmy
- La Plaza – Cafeteria, Churreria w Playa de Palma
Turrón y polvorón...
W okresie świątecznym skleoy wypełnione są turronami. To rodzaj nugatu, który przygotowywany jest w Hiszpanii głównie w okresie Bożego Narodzenia. Właściwie to nie ma innego deseru, który bardziej reprezentowałby hiszpańskie święta. Tradycyjny turron przygotowany jest na bazie migdałów, cukru i miodu. Ciekawostką jest to, że jest to deser, który pochodzi z kultury arabskiej, kiedy Hiszpania należała do Al-Andalus. Natomiast współczesna hiszpańska wersja nugatu narodziła się w prowincji Alicante około XV wieku. Inna legenda głosi, że w Katalonii zorganizowano konkurs, aby znaleźć żywność, która nie uległaby szybkiemu zepsuciu. Nagroda trafiła do cukiernika, który zaprezentował wafle z migdałami i miodem. Turrones znajdziecie przeróżne: twarde, miękkie, czekoladowe, z prażoną kukurydzą, z pralinami, miodem, migdałami, orzechami laskowymi… a także takie bardziej nowatorskie.
Migdały z Majorki należą do najlepszych na świecie. I to z nich przygotowuje się znany znany na wyspie turron de neula. Są to dwa sklejone z sobą białe wafle (w Polsce znane jako andruty) wypełnione wewnątrz nadzieniem z masy migdałowej lub innej (może być kokosowa, kakaowa, z dodatkiem cytrusów, likierów i inne…). Turron de neula wygląda tak jak poniżej na zdjęciu u można go kupić w lokalnych sklepach, np w HiperCentro za około 3 euro za sztukę.
Tradycja szopek i bożonarodzeniowych jarmarków!
Belenes w języku hiszpańskim, pesebres w dialekcie mallorquin to nic innego jak tradycyjne szopki bożonarodzeniowe. Na całej Majorce tradycja szopek bożonarodzeniowych jest głęboko zakorzeniona. Właściwie to jest to ważniejszy element niż choinka. Ich historia jest związana z świętym Franciszkiem z Asyżu, który w 1223 roku na trzy lata przed swoją śmiercią zbudował pierwszą szopkę w wiosce Greccio we Włoszech. W kościołach zaczęto je robić trochę później. W Hiszpanii szopki były obecne od XVIII wieku, pomysł sprowadzony został właśnie z Włoch.
Na Majorce najbardziej znany i polecany jest „szlak szopek” w Palmie. Gdzie oprócz kościołów do akcji dołączają też centra handlowe, budynki administracji publicznej. Najbardziej popularna jest właśnie szopka znajdująca się w ratuszu na Plaza Cort. Szopki przez cały okres świąteczny, zwykle do święta Trzech Króli są dostępne dla odwiedzających. Pojawiają się w nich sceny z życia Majorkańczyków, elementy lokalnego rzemiosła, kultury i gastronomii.
Dodatkowym wyróżniającym elementem majorkańskich szopek jest „un frare”. Coś na wzór katalońskiego „caganer”. „Un frare” to zakonnik i jest to tradycja z XVIII wieku, później zapomniana a dzisiaj obecna ponownie. Chodzi o to, aby podczas oglądania wyłapać celowo ukrytego zakonnika! Mnóstwo kolorowych i oryginalnych figurek, takich jak na dołączonych niżej zdjęciach można kupić i zobaczy na jarmarkach bożonarodzeniowych. Największy wybór jest na Plaza Mayor w Palmie. Rodziny tworząc swoje domowe szopki każdego roku kupują nowy element kupiony właśnie na jarmarku.
La Lotería de Navidad i bingo!
To kolejny element bez, którego święta w Hiszpanii nie mogą się odbyć. Niektórzy po swój upragniony kupon ruszają już kilka miesięcy wcześniej. Losowanie odbywa się 22 grudnia i trwa kilka godzin. Loteria jest symbolem nadziei i powodzenia – przynajmniej oficjalnie. Bo ostatecznie zamiast wygranych milionów pozostaje nam pogodzić się z faktem, że trzeba dalej pracować za przysłowiowe tutaj „1000 euro!”. Zabawa w Hiszpanii trwa już ponad 200 lat, pierwsze miało miejsce w 1812 roku w Kadyksie. Aktualnie odbywa się w Madrycie.
Jak wygląda losowanie? Kupujemy kupon za 20 euro, niektóre numery to pewniaki i schodzą jak ciepłe bułeczki już w lecie. Losowanie odbywa się 22 grudnia i trwa prawie cały dzień. Dzieci losują poszczególne numery – jest sporo wygranych dlatego trwa to kilka godzin. Najwyższa kwota, którą można wygrać to „el gordo” 400.000 euro, najwięcej wygranych jest po 100 euro. Kupuję kupon każdego roku udało mi się wygrać raz 20 euro innego roku 100euro. Są osoby, które wydają na loterię świąteczna kilkaset a nawet kilkadziesiąt euro!
Majorkańczycy lubią takie gry nie tylko w święta ale przez cały rok. Nikogo nie dziwi spacerujący po ulicy czy w barze Pan kuponiarz. Oprócz kuponów jest też Bingo, które odbywa się 26 grudnia w lokalnych barach, restauracjach czy salach sportowych. Wszystko oczywiście odbywa się całkowicie legalnie i oficjalnie a nawet wygrana przeznaczana jest na cele charytatywne. Zresztą sami popatrzcie na filmik niżej – to właśnie dzieje się na Majorce w drugi dzień świąt.
Jak święta obchodzą Majorkańczycy?
Święta zaczynają się dużo wcześniej.
Moim zdaniem święta w Hiszpanii zaczynają się dużo wcześniej niż 24 grudnia. Konkretnie atmosferę świąt czuć już pod koniec listopada, kiedy zapalane są światełka na ulicach. Szczególnie te w Palmie. Czuć wtedy, że mieszkańcy Majorki zaczynają rozważać kwestie zakupienia świątecznej loterii, wybierają miejsce na kolację wigilijną jeśli np. mają zamiar spędzić ten wieczór w restauracji, obgadują świąteczne menu czy spotykają się na tzw. „Cena de Navidad” czyli na spotkaniach wigilijnych z kolegami z pracy czy zwyczajnie z grupą znajomych. Na początku grudnia rozpoczynają się świąteczne jarmarki, a praktycznie każda miejscowość organizuje jakieś świąteczne atrakcje. Czyli jest ciągle okazja do tego, aby wyjść z domu i pobyć w lokalnej społeczności. Tak po prostu, bez pośpiechu i świątecznej bieganiny – tutaj w ogóle tego ostatniego nie odczujemy.
Wigilia.
Wigilię na Majorce spędzałam tylko raz, bo zdecydowanie wolę święta w polskiej wersji. Podczas kolacji na Majorce nie ma zwyczaju dzielenia się opłatkiem, ani nie stawia się na stole dwunastu potraw. Kolacja wygląda tak, że najpierw są przystawki, wino lub cava (wino musujące) – koniecznie dobrej jakości. A dopiero potem (po długim potem, haha!) wchodzi danie główne. Jest to na przykład pieczony prosiak lub zupa z ryb i owoców morza – CALDERETA.
Wigilia w domu czy w restauracji? To pytanie pojawia się zazwyczaj już w listopadzie. To właśnie wtedy w restauracjach pojawia się oficjalne świąteczne menu, które będzie proponowane na wigilijny wieczór. Część osób zamiast spędzać Wigilię w domu decyduje się na pójście w ten dzień na kolację do restauracji. Jeśli chcesz zjeść 24 grudnia poza domem, to musisz liczyć się z tym, że stolik na uzgodnioną dokładnie liczbę gości trzeba zarezerwować dużo wcześniej oraz w tym dniu oferuje się specjalne świąteczne menu, którego ceny są dużo wyższe niż normalnie.
Ja Wigilię na Majorce spędzałam z tradycyjną majorkańską rodziną w ich domu. Domowej roboty caldereta była faktycznie wyśmienita. Po skończonej kolacji dzieje się coś, co w Polsce jest raczej nie do pomyślenia. Ludzie wychodzą na ulicę, a raczej do barów, które zapełniają się po brzegi i czynne są do późnych godzin albo do rana. Do akcji wkraczają głośna muzyka, śmiechy i dużo wina czy likierów.
Sybil.la. Około północy można pójść do kościoła. Odbywa się msza – MISA DE GALLO (pasterka). W tym dniu Katedra La Seu w stolicy Majorki jest wypełniona do ostatniego miejsca. Wszystko z powodu wyjątkowej pieśni Sybil.la. Pieśń można usłyszeć również w tym dniu w innych kościołach na wsypie np w Sankturaium w LLuc.
Po pasterce bary wciąż są otwarte. Tradycja nakazuje wtedy wypić gorącą czekoladę i zjeść ensaimadę lub inne ciastko. Atmosfera w tym dniu wcale nie musi być dostojna, spokojna ani poważna. Mam tutaj na myśli spędzanie wieczoru przy kominku w krawacie słuchając nostalgicznych kolęd. Na Majorce nie obowiązuje dress code, etykieta ani lista tematów tabu. Są osoby, które właśnie w Wigilię robią sobie imprezę roku. Są tańce, zabawa, drinki, spotkania z rodziną lub znajomymi. Czyli taka prawdziwa hiszpańska fiesta… Ale to również zależy od konkretnej osoby/rodziny- tak jak w Polsce każda rodzina ma swoje domowe zwyczaje tak jest też tutaj. W każdym razie jak to na Majorce bywa – nikt nie myśli o tym co wypada a co nie, tylko spędza ten dzień tak jak chce.
Caldereta
Drugi dzień świąt 25.12
W ten dzień mieszkańcy wyspy spotykają się w rodzinnym. Tego dnia popularnym daniem jest Sopa de Nadal, zupa ze specjalnym makaronem, który nadziewany jest wcześniej mięsem mielonym. Jeśli pogoda na to pozwala, to też popularne jest spędzanie przedpołudnia lub popołudnia aktywnie np. spacer po plaży czy wyjście w góry.
Kto i kiedy przynosi prezenty ?
Na Majorce, zresztą jak w całej Hiszpanii prezenty docierają dopiero 6 stycznia (czasami już wieczorem 5 stycznia) i przynoszą je Trzej Królowie. Dlatego dzieci już kilka tygodni wcześniej piszą listy właśnie do nich a nie do Św. Mikołaja czy Gwiazdora. W większych miejscowościach odbywa się Cabalgata, czyli oficjalny orszak Królów – możecie zobaczyć jak to wygląda na filmiku poniżej. Po powrocie do domów lub następnego dnia dzieci znajdują swoje prezenty. Według zwyczaju w oknie zostawia się buty z przygotowanym jedzeniem, po to aby nakarmić i napoić zmęczone wielbłądy. W praktyce coraz częściej również 24 grudnia dzieci dostają prezenty -często są one symboliczne. Dzieciom tłumaczy się, że Trzej Królowie mają więcej pieniędzy i 6 grudnia prezent będzie „większy/droższy”.
Kim dokładnie byli Trzej Królowie tego raczej się nie dowiemy. Według tradycji chrześcijańskiej jedyną wzmiankę na ich temat znajdziemy w Ewangelii wedlug św. Mateusza i po pierwsze nie jest wiadomo ilu ich było a po drugie w dosłownym tłumaczeniu nazywano ich magami, nie królami. Właśnie w takiej wersji „królowie magowie” znani są w Hiszpanii. Dopiero w średniowieczu nadano im imiona Kacper, Melchior i Baltazar. Pierwsza cabalgata odbyła się w 1885 roku. Cabalgata to orszak aktualnie odbywa się dzień wcześniej czyli wieczorem 5 stycznia. Główne ulice i place robią się kolorowe. Przechodzący lub przejeżdżający Reyes Magos (do Palmy dostają się drogą morską – zobacz filmik!) pozdrawiają dzieci i często też rozdawane są słodycze. A prezenty dzieci znajdują po powrocie lub następnego dnia w swoich domach. W każdym razie to właśnie 5 i 6 stycznia dzieci w Hiszpanii oficjalnie dostają prezenty.
Podczas rezerwacji warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę, ale również na lokalizację, opinie innych gości oraz dostępne udogodnienia. Święta, to na Majorce niski sezon, co to dokładnie oznacza i jak trafić na dobry nocleg opisałam tutaj, kliknij.
W grudniu / styczniu będziesz potrzebować wynajętego samochodu, aby swobodnie poruszać się po wyspie, weź to koniecznie pod uwagę i skorzystaj z polecanej przeze mnie, całorocznej wypożyczalni.
Skorzystaj z moich podpowiedzi dotyczących pogody i zwiedzania w grudniu, kliknij tutaj. Pamiętaj, że w sezonie zimowych 2023 są dostępne bezpośrednie loty z Polski, konkretnie lata Ryanair z Warszawy nawet kilka razy w tygodniu. Informacje dotyczące noclegów i wypożyczenia samochodów tym okresie wraz ze zniżką znajdziesz wyżej.
Skorzystaj z moich podpowiedzi i zaplanuj najlepsze wakacje na Majorce. Nie przegap najważniejszych miejsc na wyspie!
Odbierz 10% zniżki na wypożyczenie samochodu w OFFUGO.ES, najlepszej wypożyczalni na Majorce!
Dowiedz się jak krok po kroku zaplanować przeprowadzkę na wyspę. Zobacz ile to kosztuje i dużo więcej…
Pingback: Jak wygląda Wigilia na Majorce ? - Święta Bożego Narodzenia na Majorce
Pingback: Czy na Majorce pada śnieg? Blog o Majorce
Pingback: Blog o Majorce - Świąteczna zupa z Majorki, przepis!